meisje voor een gordijn met de handen voor haar gezicht
image/svg+xml

Selectief mutisme: Als je leerling niet durft te praten

Informatie voor scholen

Durft een leerling niet te spreken in de kring, tegen klasgenoten en/of leerkrachten? Dan kan er sprake zijn van selectief mutisme, een angststoornis. Dit komt vaak voor bij jonge leerlingen maar ook op oudere leeftijd. Deze kinderen durven niet te praten in bepaalde sociale situaties, zoals op school. Lijkt een leerling aan dit beeld te voldoen? Neem dan contact met ons op voor de behandelmogelijkheden. Uiteraard in overleg met de ouders.

Wat is selectief mutisme?

Selectief mutisme is een angststoornis die voorkomt bij kinderen en jongeren: ze durven in bepaalde sociale situaties niet te praten. In de meeste gevallen spreken zij thuis wel. Het kind blokkeert als het ware en de mond gaat letterlijk op slot. Denk aan situaties in de schoolklas: het niet durven spreken in de kring, niet durven praten tegen klasgenoten en/of niet durven praten tegen leerkrachten. Vaak zijn deze leerlingen bang om iets verkeerd te doen en kunnen zij perfectionistisch zijn.

Verlegen of eenkennig

Selectief mutisme begint meestal op de peuterleeftijd maar wordt vaak pas zichtbaar als leerlingen naar een kinderdagverblijf, de voorschool of een school gaan. Daarvoor wordt de leerling veelal gezien als verlegen of eenkennig en wordt gedacht dat de leerling wel over het zwijgen heen zal groeien. Eenmaal op school wordt er een bepaalde mate van interactie en communicatie verwacht. Als de leerling zich hieraan onttrekt, valt dit op. Leerlingen met selectief mutisme zijn niet in staat om verbaal duidelijk te maken wat ze willen en kunnen. Sommige leerlingen kunnen dit wel op non-verbale wijze en zijn daardoor in staat om  contacten met leeftijdsgenoten aan te gaan. Voor andere leerlingen met selectief mutisme is zelfs het non-verbale contact te spannend of te eng en gaan zij dit ook niet aan.
De situatie waarin een leerling niet spreekt hoeft zich niet tot de schoolsituatie te beperken. Soms spreken leerlingen met selectief mutisme ook niet tegen familieleden zoals opa/oma en/of oom/tante en/of onbekenden. 
 

Behandeling

Levvel heeft de behandeling ontwikkeld: ‘Praten op school, een kwestie van doen’ (Wippo & Güldner, 2003). De kracht van deze behandeling is dat hij op school wordt gegeven door een therapeut van Levvel. Dat is de plek waar de leerling zwijgt en uit ervaring is gebleken dat leerlingen beter leren praten op de plek waar het selectief mutisme het sterkst aanwezig is. De behandeling leert de leerling in kleine stapjes om te durven praten met behulp van spel of met creatieve activiteiten. Eerst buiten de klas, later ook in de klas. 
Naast de therapeut heb je als leerkracht zelf ook een belangrijke plek in de behandeling. Zo zal je gevraagd worden om de in de therapie geleerde vaardigheden met het kind te oefenen. De lengte van de behandeling verschilt per leerling en duurt gemiddeld één schooljaar, dit kan echter ook een stuk korter of langer zijn.

Wanneer hulp vragen?

Denk je dat je leerling selectief mutisme heeft? Dan kun je met toestemming van de ouders, contact met ons opnemen voor extra informatie over selectief mutisme en met vragen over behandelmogelijkheden.
Is het nodig een leerling aan te melden? Dan kunnen de ouders een verwijzing vragen via de huisarts of het jeugdteam in de eigen regio.

Aanmelden

Voor diagnostiek en/of behandeling hebben ouders een verwijzing nodig voor de aanmelding. Huisartsen, jeugdartsen, medisch specialisten en medewerkers van een Ouder- en Kindteam of wijk- of jeugdteam, kunnen een kind, jongere of gezin naar Levvel verwijzen. Aanmelden kan via het digitale formulier op onze website. Heb je nog vragen over het aanmelden? Stuur een mail naar:

aanmelden@levvel.nl
088 054 70 01

Contactgegevens

Heb je vragen of wil je meer informatie over selectief mutisme en onze behandelmogelijkheden? Stuur een mail naar:

selectiefmutisme@levvel.nl

Of bel tijdens het telefonisch spreekuur selectief mutisme, op woensdag van 15.00-16.00 uur:
06 - 408 648 74

Het behandelteam selectief mutisme is een onderdeel van de vakgroep Emotionele stoornissen.

Levvel

Levvel is er voor kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar en hun ouders of opvoeders. Van opvoedondersteuning tot (hoog)specialistische jeugdhulp, complexe psychiatrische zorg, TOPGGz en acute hulp: wij helpen kinderen, jongeren en (pleeg)gezinnen in complexe situaties weer op weg. Zodat zij met een stevige basis de toekomst tegemoet kunnen. We kijken wat zij écht nodig hebben en staan 24/7 voor hen klaar. Samen zoeken we naar de beste oplossing. We komen bij kinderen en gezinnen thuis, maar bieden ook pleegzorg, gezinshuizen of een verblijfsvorm bij Levvel. En indien nodig, betrekken we de volwassen-ggz.

Levvel
Postadres: Postbus 303, 1115 ZG  Duivendrecht
Bezoekadres: Meibergdreef 5, 1105 AZ  Amsterdam ZO

(020) 890 10 00
steljevraag@levvel.nl
www.levvel.nl