'Wij praten niet'- interview met de maker
Hoe ben je op het idee gekomen om deze film te maken?
De Gemeente Amsterdam vroeg me om een filmend onderzoek te doen naar seksuele uitbuiting onder jongeren. Daarvoor interviewde ik professionals en ervaringsdeskundigen bij een bijeenkomst over de aanpak van seksuele uitbuiting onder jongeren. Zo ontmoette ik een moeder en een meisje over wat zij hadden meegemaakt. Ik sprak met een straatcoach, die vertelde dat hij zo 30 gevallen kon aanwijzen bij hem in de buurt. Een agent vertelde hoe zij hun handen in het haar hebben als ze een minderjarig meisje vinden in een hotel, dat eenmaal buiten, alleen maar terug naar binnen wil. De omvang, de complexiteit en de persoonlijke verhalen raakten me zo, dat ik daar een documentaire over wilde maken.
Hoe kijk je nu naar deze jongeren?
Het is zo makkelijk om de schuld en de verantwoordelijkheid te leggen bij de jongeren. Soms nemen zij zelf ook het initiatief. Maar uiteindelijk zijn het allemaal kinderen die in een netwerk getrokken zijn, waar zij op eigen kracht niet meer uitkomen. Hun zelfbeeld raakt verstoord. Gevoelens van schuld en schaamte maken het nog lastiger. Vaak is hun sociale leven gebouwd op het destructieve netwerk waar zij inzitten. Daarmee breken, vraagt breken met alles wat vertrouwd voelt.
Wat heb je geleerd tijdens het maken van deze film?
Mijn belangrijkste les was om geen verwachtingen te hebben en de uitkomst los te laten. Misschien zou er wel nooit een documentaire komen, maar ik ging het in ieder geval proberen en volhouden zonder druk te zetten. Deze jongeren ervaren vaak zoveel schaamte, dat de moed om iets te zeggen de grootste stap kan zijn. Alleen al op komen dagen bij een afspraak. Het gebeurde dat we gingen filmen en de jongere vlak daarvoor nog even naar buiten wilde om te roken, om niet meer terug te komen. De therapeuten hebben zoveel geduld en ze veroordelen nooit, daardoor kunnen de jongeren met hele kleine stapjes zichzelf openen.
Hoe zou jij deze jongeren omschrijven?
Je kunt het slachtoffers noemen, maar daarmee doe je hen tekort. Het zijn stuk voor stuk zulke stoere en dappere kinderen. Alleen al dat ze al zo lang overleven in zo’n onveilige situatie. Ze zitten vol mensenkennis en humor om te relativeren.
Wat voor reacties krijg je?
De film maakt veel los. De vraag “Ga je ooit geloven dat het niet jouw schuld is?” herkent bijna iedereen wel. Dat kan ook gaan over andere trauma's die mensen in hun leven hebben ervaren. Dat is goed want dat betekent dat de film een universeler gevoel aanstipt. We krijgen ook vaak de vraag hoe het kan dat er kinderen in NL worden uitgebuit en wat ze kunnen doen.
En, wat kunnen we doen?
Het allerbelangrijkste is om het bespreekbaar te maken. Om met onze kinderen te spreken over seksualiteit en grenzen, maar hen nooit veroordelen. Zowel met meisjes als met jongens. We mogen ook jongeren op straat aanspreken als we ons zorgen maken. Misschien krijg je een grote bek, maar het kan een jongere helpen. Het is belangrijk voor hen dat ze zich gezien voelen.
Marjolein Busstra is documentaire regisseur en fotograaf. Haar documentaires zijn getoond op de Nederlandse tv, (inter)nationale filmfestivals en haar werk is op verschillende plekken tentoongesteld. Eerder maakte ze de documentaireserie Marokkaanse Moeders en de documentaire I <3 my Muslim
Première op Movies that Matter-festival 2022
Televisiepremière op 12 april 2022 om 22:26 bij 2Doc op NPO2
Tentoonstelling met foto’s van Marjolein opent op 14 april in de Melkweg
